30.11.2012 - Piątek

Różnic część pierwsza

Już od dawna się zabierałam, żeby napisać o różnicach między Hanoi a Sajgonem, głównie na prośbę Marty. Są dni (i one dominują), kiedy sobie myślę, że to dwa zupełnie odmienne światy, ale są i takie, kiedy dochodzę do wniosku, że jest bardzo podobnie (głównie w sytuacjach, w których zachowanie ludzi mnie irytuje i denerwuje). 

Sajgon jest olbrzymi. Ma kilkanaście dzielnic i każda z nich jest niejako odrębnym miastem. W dzielnicy pierwszej (District 1) dominują turyści. Tutaj też skumulowane jest centrum komercyjne miasta z siedzibami banków i zagranicznych firm. Jest niezwykle kosmopolitycznie, nowocześnie i „zachodnio”. Kilka dzielnic słynie z wyjątkowego upodobania „Białych” mieszkańców i ich rodzin, często mieszanych (oczywiście żona miejscowa). Bardzo dużo „Białych” mieszka tutaj na stałe, albo przynajmniej już od kilku lat, zachwalając sobie lekkość życia i dostępność wszelkiego rodzaju rozrywek. W tych dzielnicach nawet ruch uliczny wydaje się być nieco bardziej uporządkowany i przewidywalny. Im dalej od centrum jednak i im dalej od bogatych dzielnic, tym bardziej brutalna staje się rzeczywistość. Azja uderza wtedy z całą mocą. Z dróg znikają drogie skutery i samochody, najtańsze plastikowe klapki są głównym rodzajem obuwia noszonym przez miejscowych. Wzdłuż miejskich arterii  rozkładają się uliczni sprzedawcy, chodniki pełnią funkcję przydomowych tarasów i punktów serwisowych. Na ulicach obowiązuje prawo dżungli, każdy jeździ wedle uznania. I można się wtedy zapytać: „co stało się z tym nowoczesnym, uporządkowanym miastem?”. Otóż ukazuje swoją drugą twarz, ukazuje codzienność, którą przeżywają miliony, a nie tylko wybrańcy. Jeżeli człowiek obraca się jedynie w dzielnicach centralnych, nie będzie w stanie zaznać smaku Sajgonu. Tam jest on nieco ugładzony i ustandaryzowany podług zachodnie wymogi. 

Czasami myślę sobie o Hanoi w kategoriach „wsi”, a o Sajgonie jako o „mieście”.  W Hanoi dużą rolę odgrywa jeszcze wspólnota. I chodzi nie tylko o rodzinę, ale i o sąsiadów. Tutaj człowiek jest bardziej wyalienowany i niezależny. W końcu bussiness is bussiness. I to samo tyczy się obcokrajowców. W Hanoi oczywiście jest ich dużo mniej (mało kto jest w stanie znieść ciężkie warunki, a zwłaszcza pogodę) i głównym źródłem informacji jest jedna strona internetowa, na której można znaleźć wszystko. W Sajgonie takich stron jest dziesiątki, ale żadna z nich nie jest dominująca, na żadną z nich nie można liczyć i być pewnym, że stanowi aktualne i wiarygodne forum.  W klinice na badaniach krew pobierała mi pielęgniarka z Filipin. Trochę porozmawiałyśmy i mówię, że miałam sporo znajomych z Filip, i że w Hanoi jest ich bardzo dużo i zawsze przypominali mi jedną wielką rodzinę. Mniejsza grupa, to silniejsze więzi. Stwierdziła, że w Sajgonie też jest spora grupa jej rodaków, jednak nie trzymają się razem. Wiedzą o sobie nawzajem, jednak nie utrzymują bliższego kontaktu. 

Hanoi to stolica administracyjna, Sajgon to centrum biznesowe. Na Północy komuniści trzymają się mocno. Tam, gdzie władza, tam i ideologia, tam gdzie handel, tam nowe idee i większa swoboda. I właśnie swobodę można tutaj odczuć. Nawet ludzie w swoim wyglądzie fizycznym są bardziej ekspresyjni. Widać kolorowe ubrania, ekstrawaganckie fryzury. Na Północy nikt nie wychyla się przed szereg, system produkuje identycznych ludzi łatwych w obsłudze i z wbudowanym systemem sterowania. Tutaj nikt nie sławi Ho Chi Minha i nie mówi o nim „wujek”. Oczywiście popiersia muszą być, ale to przecież rozkaz z góry. Tak samo jak nazwa: oficjalnie Ho Chi Minh City, a i tak wiadomo, że to Sajgon!

28.11.2012 - Środa

Dzisiaj wjechałam w samochód. Wina obopólna, w Europie winnym byłby kierowca samochodu, tutaj już nie. Nie od dzisiaj wiem, w jaki sposób ludzie jeżdżą, powinnam była być bardziej ostrożna. A winne są nieco emocje i pośpiech. Nie potrafię jeszcze wyczuć mojej Hondy i mam problemy, żeby ją odpalić. Często za szybko dodaje gazu podczas kopania i w ten sposób odcinam dopływ paliwa i nie ma już szans, żeby ją łatwo uruchomić. Idzie już mi znacznie lepiej niż na samym początku, kiedy musiałam prosić parkingowych o pomoc. Dzisiaj skończyłam pracę w przedszkolu i chciałam pojechać do domu. Rodzice odbierali dzieci a ja zaczęłam odpalać. Tym razem nieskutecznie. Oczywiście znalazł się ojciec, który mi pomógł, reszta dyskutowała. Nieco mnie to speszyło, w końcu jestem dumną kobietą. Wyszło na to, że nie dość, że Biała Blond ma stary motocykl, to jeszcze nie potrafi nim jeździć. Tutaj wszyscy chcą być nowocześni, wartość antyków do nikogo nie przemawia, to zwykły złom. Grzecznie podziękowałam za pomoc i pojechałam dalej, za bardzo jednak śpiesząc się na gimnastykę. Widziałam, że z podporządkowanej wyjeżdżał samochód, myślałam, że zdążę przejechać (byłam na głównej), ale nie. Ostro zahamowałam i lekko uderzyłam w zderzak. Nic mi się nie stało, pewnie jutro wyskoczy siniak na kostce. Zderzak był nietknięty, kierowca oczywiście tylko spojrzał, ja pojechałam dalej. Ale uwaga! Okazało się, że mam rysy na Hondzie! Malutkie, ale są. Moje maleństwo ucierpiało. Muszę bardziej uważać. Rutyna gubi. 

Ostatnio próbuję nowych rzeczy. Miałam spotkać się ze znajomymi Wietnamkami na kolacji, napisały, że wcześniej idą na masaż. Przedszkole mocno mnie męczy, dopiero wyrabiam sobie strategię i rytm pracy. Do tej pory twierdziłam, że masaże nie są dla mnie, i że nie lubię, gdy mnie dotykają obcy. Po pracy było mi wszystko jedno i nawet chciałam sprawdzić, czy rzeczywiście będę w stanie się odprężyć. Moja pierwsza myśl po wizycie w Spa: „dlaczego zaprzepaściłam tyle lat przyjemności?”. Było świetnie. Malutkie wietnamskie paluszki przez godzinę masowały moje ciało. Czułam się cudownie i nie chciałam wychodzić. Moje mięśnie były na tyle rozluźnione, że ledwo zeszłam po schodach i musiałam trzymać się poręczy, żeby nie stracić równowagi. Już nie mogę się doczekać następnego razu. 

Kolejna nowość to joga. Na początku próbowałam tradycyjnych zajęć typu aerobik czy też zumba. Zauważyłam jednak, że po całym dniu spędzonym z dziećmi nie mam już siły, żeby powtarzać konkretne układy w rytm głośnej muzyki. Od początku chodzę na gimnastykę. Zajęcia są bardzo spokojne, zrównoważone. Każdy ćwiczy tyle, ile jest w stanie. W tle spokojna, relaksacyjna muzyka. Postanowiłam więc pójść krok dalej i spróbować jogi. Na razie byłam tylko na dwóch zajęciach i na pewno będę kontynuować. W grupie jest zaledwie kilka osób i instruktorzy są w stanie podejść do każdego i skorygować większość figur (czyli asan). Uczę się równo oddychać i rozciągam mięśnie. I na koniec anegdotka: instruktor po zajęciach (Wietnamczyk) pyta się, jak się czuję i czy wcześniej uprawiałam jakiś sport. Na co szczerze odpowiadam, że raczej nie (not really) a on z typowo wietnamskim wyczuciem ripostuje, że byłam leniwa! („you were lazy”).

25.11.2012 - Niedziela

Dzisiaj kupiłam skuter (do tej pory wypożyczałam)! Legendarną Hondę Super Cub (pierwszy model Hondy Cub wyprodukowano końcem lat 50.)! Jest malutka, zgrabna i wciąż młodsza ode mnie (ma 20 lat!). Mój pierwszy w życiu własny pojazd z silnikiem. Z kupnem pomógł mi znajomy Wietnamczyk. Sprzedający chciał podarować Hondę swojej siostrzenicy. Specjalnie ją naprawił, powymieniał części i odmalował. Dziewczyna jednak nie chciała. W końcu obciach jeździć starym motocyklem! Wietnamczycy mają parcie na najnowsze modele, nikogo nie interesują antyki. A mnie urzekła od pierwszego wejrzenia ;). W dodatku to oryginalna Japonka, żadna chińska podróbka. Muszę się jeszcze przyzwyczaić do jazdy. Moja Super Cub nie ma elektrycznego startu, trzeba ją kopać. Od dzisiaj będziemy sobie spokojnie jeździć po mieście!

 Moje maleństwo ma zaledwie 49cm³.

 Niestety nie ma wskaźnika paliwa i będę musiała pamiętać, żeby raz na 3 dni zatankować. Ponoć ma przejechać około 50km na jednym litrze (a tutaj litr za dolara). 

 W USA Honda Cub zasłynęła z niezwykle skutecznej kampanii reklamowej: "Najmilszych ludzi spotkasz na Hondzie". Reklama z lat 60. Cena podstawowa na plakacie to 245$ (a ja zapłaciłam 50 lat później 340$, czyli 6 800 000VND). 

Na koniec ciekawostka:

W Wietnamie, jeżeli chcesz kupić samochód musi Cię być stać od razu na trzy, ponieważ w cenę wliczone jest 200% podatku! Ale na tym nie koniec. W czasie eksploatacji nadal trzeba płacić szalone podatki i dodatkowe opłaty. 

Zapomniałam jeszcze wspomnieć, że odebrałam wyniki ze szpitala i wszystko jest w porządku. W tym test na obecność wirusa HIV (negatywny). Jest to jeden z podstawowych warunków, jakie należy spełnić, aby dostać pozwolenie o pracę. Wynik pozytywny uniemożliwia otrzymanie dokumentu.

23.11.2012 - Piątek

Wczoraj postanowiłam wreszcie się wyspać i poszłam spać o … 21!!! Już wchodziłam w kolejną fazę snu, gdy zbudziłam się o północy. Powód? Mam za oknem budowę i robotnicy postanowili mocować metalowe elementy konstrukcji z całych sił uderzając o nie młotem. Nie było mowy o spaniu. Ciekawa sytuacja z perspektywy różnic kulturowych. Wyobraźcie sobie okropny huk w środku nocy. Mój blok ma 18 pięter i nikt, dosłownie nikt, nie krzyknął z balkonu: „Wiecie, która jest godzina? Przecież chcę spać!” (zdobyłam się na taki eufemizm, moje odczucia były nieco inne). Azjatyckie miasta są przeludnione, nie ma się wystarczającej przestrzeni życiowej i w dodatku (z mojej europejskiej perspektywy) zupełnie brakuje szacunku i empatii w stosunku do innych ludzi dzielących tę samą przestrzeń. Wstałam. Jest godzina 6.30 rano. Na budowie cisza. Tak, ćwiczę oddychanie: głęboki wdech i wydech. Bo niektórych rzeczy nigdy się nie zrozumieć. Muszę w końcu na poważnie uczyć się wietnamskiego, a zwłaszcza wyrażenia: „Cicho! Ja chcę spać!” i dzisiaj już na pewno kupię korki do uszu! Jak nie słonie, to ludzie!

Z innych podobnych sytuacji. Wjeżdżamy z Maraj na parking w moim bloku. Mam kartę parkingową i muszę ją przyłożyć do czytnika a pracownik parkingu zatwierdzić przy pomocy programu komputerowego. Przed nami stała jeszcze inna kobieta. Czekałyśmy w kolejce. Wjazd na parking jest wąski i w dodatku pod górkę. Czekamy na swoją kolej i słyszymy jak za nami wjeżdża kolejna rozpędzona kobieta (nie ma zamiaru zwolnić i zahamować) i krzyczy (a wręcz wrzeszczy na nas): „Z drogi!!! I prawie nas taranuje swoim skuterem. Na szczęście Maraj mówi po wietnamsku i wrzeszczy do niej, czy wie, co to znaczy „czekać”. Zyskałyśmy nawet aprobatę pana parkingowego. I wcale nie miała zepsutych hamulców, po prostu nie miała ochoty czekać. A, że czekali inni, to ich problem, że są frajerami i nie przejechali tak jak ona. Dalszy komentarz sobie oszczędzę. Ja nigdy nie przestanę się dziwić. 

A na koniec ciekawostka:

Okazuje się, że miejscowi nazywają most nieopodal którego mieszkam mostem dziwek, ponieważ właśnie tam prostytutki czekają na swoich klientów. Oczywiście policja stara się z nimi walczyć, okoliczni mieszkańcy nie są zadowoleni z takiego punktu usługowego. Prostytutki więc wolno jeżdżą na skuterach po moście i wyłapują swoich klientów. I rzeczywiście, po zmierzchu na moście jest ich całkiem sporo. Zazwyczaj w bielutkich koszulkach i krótkich, kolorowych spodenkach.

21.11.2012 - Środa

Pamiętacie Ediego z Bali? Ostatnio napisał mi wiadomość na fejsbuku: mam nadzieję, że jesteś zdrowa i szczęśliwa tak jak ja tutaj na Bali. Niesamowite. Eddie z całego serca mi życzy, żebym czuła się tak świetnie jak on. A to jest chłopak „szczęśliwy od wewnątrz”, który posiada jedynie bambusową łódź. Eddie jest zawsze zadowolony z tego, co ma. Ba! Nie tylko zadowolony, co raczej wdzięczny. Prosty chłopak, który codziennie uśmiecha się do morza o poranku a do gwiazd o zmierzchu. 

Czasami sobie myślę, że jeżeli coś mi się może tutaj stać, to najbardziej prawdopodobne jest, że będę mieć stłuczkę na skuterze, albo się potnę nożem otwierając kokos! Normalnie jeszcze nie opanowałam jak należy to robić skutecznie i w dodatku bezpiecznie. 

Poniżej kilka zdjęć z dnia nauczyciela:  

 Dzieciaki uczą się po angielsku i po wietnamsku: Tam, nauczycielka wietnamskiego. W przedszkolu jest mniej niż 30 dzieci w wieku od 3 do 5 lat.

Moje 5latki.

A pozostała piątka (w sumie mam 11) gdzieś biega. 

Dzieci zaśpiewały jedną piosenkę, teraz czekają na występ. Normalnie przychodzą w mundurkach: koszula dla chłopców i sukienka z kotem i psem dla dziewczynek.

Walka o mikrofon. 

Szkoła zorganizowała nam grilla, jakże miło z ich strony, zwłaszcza, że oficjalnie 20 listopada to mój dzień wolny! Czyt. ironia. Popstrykałyśmy z Tam kilka sweet fotek, zjadłyśmy kurczaka i w nogi do domu!

Kiedyś zaopatrzę się w tradycyjny strój wietnamski! 

Kto nie da rady wejść na palmę? Ja nie dam rady?! Ciekawe ile ludzi ginie z powodu uderzenia kokosów.